.jpg)
آيا تاکنون دچار تغييرات خلقي در تغيير فصل‌هاي سال شده‌ايد؟ و يا اينکه احساس کنيد با آمدن هر فصل تازه، خسته تر و خواب آلوده تر شده‌ايد؟
برخي افراد در ماه‌هاي آبان و آذر دچار افت خلق و کاهش انرژي مي‌شوند اما در عوض در ماه‌هاي فروردين و ارديبهشت دوباره به حالت عادي برمي‌گردند. اما عده اي ديگر درست عکس اين قضيه‌اند. يعني در شروع فصل بهار دچار نوعي افسردگي مي‌شوند.
پژوهشگران عقيده دارند تغيير در ميزان تابش نور آفتاب چه به لحاظ شدت و چه مدت، باعث کاهش ترشح هورمون «سرتونين»، يکي از اصلي‌ترين هورمون‌هاي تاثيرگذار روي مسيرهاي انتقال پيام‌هاي عصبي وکنترل‌کننده خلق و خوي افراد يا به قول همه ما، حال و مود ما مي‌شود. با ايجاد اين تغيير ناخوشايند، اصطلاحا مود فرد تغيير کرده و مانند قبل سرحال نخواهد بود.
درواقع مسيرهاي انتقال پيام‌هاي عصبي مانند قبل درست فعاليت نکرده و تغييرات رفتاري مانند بي‌حوصلگي، کسلي، افت عملکرد، اضطراب و افسردگي و هيجان رفتارهاي خلقي نامناسب ديگري در فرد پديد مي‌آيد.
نشانه‌ها را بشناسيد
به طور مثال؛کاهش انرژي و توان انجام بعضي کارها به‌ويژه کارهاي روزمره و کاهش تمرکز و ناتواني در انجام درست و به موقع کارهاي شخصي و اجتماعي و انجام مسووليت‌هايي که به عهده شما گذاشته‌اند.از ديگر نشانه‌ها مي‌توان به سرگيجه و بي‌حالي حتي زماني که کاري انجام نداده و نشسته‌ايد؛ افزايش اشتها، افزايش وزن، افزايش مدت زمان خواب و اشتياق به خوابيدن-حتي اگر دچار کمبود خواب نباشيد- و گرايش به تنها بودن بيش از هر زمان ديگري اشاره کرد.
اين نشانه‌ها معمولا در دوره افسردگي فصلي پاييز ديده مي‌شوند. اما نشانه‌هاي افسردگي زمستاني کمي با اين موارد متفاوتند.
براي غلبه بر افسردگي فصلي چطور آستين بالا بزنيم؟
اولين کسي که مي‌تواند به رفع مشکل‌تان کمک کند، خود تان هستيد. به اين دليل كه حال‌تان را بهتر از هر کسي مي‌دانيد و درنتيجه مي‌توانيد به خودتان کمک کنيد. بنابراين بايد براي تغيير حال‌تان دست به کار شويد.
نوردرماني
اشاره کرديم که يکي از اصلي‌ترين دلايل ابتلا به افسردگي فصلي،کاهش مدت زمان تابش نور خورشيد با شروع فصل پاييز است. به دنبال اين تغيير ميزان ترشح هورمون سرتونين دچار اختلال شده و اين مساله باعث ابتلا به افسردگي فصلي مي‌شود. بنابراين بايد پادزهر اين مشکل را به کار برد تا مشکل افسردگي تاحد زيادي برطرف شود.بخشي از اين درمان با کمک نوردرماني متمرکز که توسط متخصص انجام مي‌شود، امکان‌پذير است. در اين نوع درمان، شخص دچار اختلال افسردگي از مدت زمان کم يعني حدود 10 تا 15 دقيقه در معرض نور با شرايط خاص قرار مي‌گيرد. اين شرايط توسط متخصص تعيين مي‌شود. اين زمان مي‌تواند تا 45 دقيقه بسته به ميزان افسردگي شخص افزايش يابد. اين درمان گاهي تا شروع دوباره تابش کافي نور خورشيد يعني بهار و تابستان ادامه پيدا مي‌کند.
رژیم غذایی تان را تغییر دهید
با توجه به اينکه افسردگي فصلي روي ميزان اشتها تاثير مي‌گذارد، بنابراين سعي کنيد با شروع فصل پاييز برنامه غذايي‌تان را تغيير دهيد. به اين معني که براي جلوگيري از تاثير منفي پرخوري و افزايش اشتها، غذاهاي کم کالري را در برنامه غذايي‌تان بگنجانيد. با کاهش مقدار مصرف موادغذايي نشاسته‌اي، قندي و چربي‌ها مي‌توانيد مانع از افزايش وزن پاييزي شويد.
ورزش مهم است
يکي از مهم‌ترين راهکارها براي بهبود شرايط، ورزش است. درست مانند آب روي آتش مي‌تواند حال‌تان را از اين رو به آن رو کرده و تاحد زيادي افسردگي را از روان‌تان دورکند. بنابراين سعي کنيد روزانه نيم تا يک ساعت پياده‌روي کنيد.بهتر است اين زمان را براي زماني درنظر بگيريد که حس مي‌کنيد ممکن است بيشتر احساس غم و اندوه داشته باشيد. براي مثال، بهترين زمان کمي پيش از غروب آفتاب است.بنابراين اگر مثلا ساعت 5:30 دقيقه آفتاب غروب مي‌کند بهتر است از ساعت پنج بيرون از منزل باشيد. به اين ترتيب غم لحظه غروب، باعث ناراحتي شما نخواهد شد.
برنامه‌ريزي کنيد
يکي از راهکارهاي رهايي از اين حالت، برنامه‌ريزي براي انجام کارهاي مختلف است. هرچه در اين فصل سرتان اصطلاحا گرم بوده و مشغول کارهاي مختلف باشيد،تغييرات را کمتر حس مي‌کنيد.بنابراين اگر مدت‌هاست تصميم داريد کلاس نقاشي برويد يا قرار است براي دل خودتان نواختن موسيقي را آغاز کنيد، حتمادر همين پاييز اقدام کنيد. هر چقدر کارهاي مورد علاقه‌تان را انجام دهيد، حس بهتري خواهيد داشت.
غذا را مراقبت کنيد
يکي از عوامل تشديد‌کننده حس افسردگي، به هم خوردن تناسب اندام است. بنابراين بايد نسبت به حفظ آن دقت کرد. اما در فصل پاييز به دليل اختلال در ترشح هورمون سرتونين، ميل به خوردن خوراکي‌هاي شيرين ناخودآگاه افزايش مي‌يابد. اين خوراکي‌ها باعث اضافه وزن مي‌شوند. بنابراين بهتر است در خوردن اين خوراکي‌ها جانب احتياط را رعايت کنيد.براي اينکه هم نياز به خوردن خوراکي‌هاي شيرين برطرف شده و هم دچار اضافه وزن نشويد، خوراکي‌هايي مانند سيب، سيب‌زميني بخارپز با پوست، انواع موادغذايي فيبردار و شيرين و مانند کلم‌هاوخوراکي‌هاي حاوي ويتامين C را جايگزين کنيد.يکي از بهترين خوراکي‌ها، انجير است. اين خوراکي حاوي مقدار مناسبي فيبر، هيدرات کربن طبيعي و کلسيم است. روزانه خوردن تا پنج عدد انجير مناسب است.